„Nietoty” to drugi projekt realizowany w Radiu Kraków przez Jana Klatę. Po wielkim radiowym eksperymencie – słuchowisku „Dumanowski. Dokumenty z odnalezionej biografii”, dyrektor Narodowego Starego Teatru sięga po tekst Sebastiana Majewskiego, inspirowany wstydliwą historią zdrady - Goralenvolk. W Radiu Kraków, podczas konferencji prasowej, o kulisach powstawania nowego słuchowiska opowiadali Jan Klata i Sebastian Majewski.
Goralenvolk to jeden z najbardziej zaskakujących, wciąż niechętnie wspominanych epizodów z czasów II wojny światowej na ziemiach polskich, nazywany czasem „hańbą Podhala”. To temat - zdaniem reżysera - fascynujący, który do tej pory nie został opowiedziany za pomocą spektaklu teatralnego czy radiowego.
Punktem wyjścia naszego słuchowiska są fakty, natomiast jest to forma artystycznie przetworzona. – mówi Jan Klata – Sebastian, zwłaszcza w drugiej części słuchowiska, popuszcza wodzę wyobraźni i zastanawia się nad uniwersalną figurą zdrajcy – zdrajcy bez twarzy i tego, jak w różnych miejscach, w różnych narodach i różnych państwach może on być wykorzystywany.
Nie chciałbym opowiadać o kolaboracji górali z punktu widzenia roku 1945, bo nie mam prawa oceniać tych wydarzeń - podkreśla z kolei autor tekstu Sebastian Majewski - Dlatego wybrałem formę groteskową, trochę baśniową. Różne formy zarzutów o kolaborację są bardzo istotną częścią naszej historii i towarzyszą nam od dawna. Spotkać je można i dziś, w 2013 roku.
Słuchowisko Radia Kraków, choć zostało zainspirowane faktami historycznymi, nie jest dokumentem, To rodzaj politycznej groteski, w której autentyczne wydarzenia i postaci stają się pretekstem do stworzenia fantastycznej, momentami surrealistycznej opowieści.
Zależało mi, żeby dotknąć tego tematu w sposób trochę nierzeczywisty, z pozycji sztuki, która daje duże możliwości - mówi Majewski.
Bohaterami słuchowiska są Witalis Wieder (Roman Gancarczyk), najmniej znany z inicjatorów i ideologów Goralenvolk, Włodzimierz Ilicz Lenin (Adam Nawojczyk) oraz tajemnicza Wolna Elektrona (Katarzyna Krzanowska), która umożliwi bohaterom swobodne przemieszczanie się w czasie i przestrzeni.
Fakty są dla nas trampoliną, żeby troszkę artystycznie sobie zaszaleć i pofolgować. Mam nadzieję ku radości najpierw aktorów a następnie, aby bawić i dawać do myślenia naszym słuchaczom. – dodaje reżyser.
Cieszymy się, że antena Radia Kraków jest miejscem swobodnej wypowiedzi artystycznej na ważne, często kontrowersyjne i bolesne tematy – mówi Marcin Pulit, Prezes i Redaktor Naczelny Radia Kraków - Świadczy o tym drugi już projekt Jana Klaty i Sebastiana Majewskiego realizowany właśnie w Radiu Kraków. W ten sposób konsekwentnie pokazujemy jaka powinna być rola publicznego radia.
Premiera słuchowiska „Nietoty” w reżyserii Jana Klaty na antenie Radia Kraków 16 grudnia 2013 roku.
Niezwykła będzie także oprawa graficzna projektu Jana Klaty i Sebastiana Majewskiego. Autorski komiks i identyfikację wizualną słuchowiska przygotowuje Kuba Woynarowski - artysta, który wraz z Instytutem Architektury wygrał właśnie konkurs na Polski Pawilon na przyszłorocznym Biennale Architektury w Wenecji. Komiks, który poprzedzi premierę słuchowiska, zostanie w kolejnych odsłonach zaprezentowany na stronie www.radiokrakow.pl.
Zaplanowana na 16 grudnia premiera będzie także artystycznym podsumowaniem redakcyjnej akcji Radia Kraków pod hasłem „Koniec sezonu na Podhale?”. Od 2 grudnia na antenie Radia Kraków i na stronie www.radiokrakow.pl toczyć się będzie dyskusja – tym razem dotycząca największych problemów Podhala: chaos budowlany, tandetna cepeliada, niewystarczająca infrastruktura, korki, drożyzna, zła jakość powietrza i rosnąca konkurencja za południową granicą. Czy to już koniec sezonu na Podhale?
Równocześnie Podhale będzie także literackim bohaterem na antenie Radia Kraków - od 2 do 16 grudnia w cyklu „Z radiowej biblioteki” prezentowane będą fragmenty książki „Kruca fuks. Alfabet góralski” Pawła Smoleńskiego i Bartłomieja Kurasia. Opisy podhalańskich krajobrazów i najdziwniejszych gatunków roślin, opowieści o słynnych mieszkańcach Podhala i o góralskim temperamencie, od „a” do „z”, w 11 odcinkach o 11.45 i 22.50 od poniedziałku do piątku. Teksty czytać będzie urodzony w Nowym Targu Piotr Cyrwus, aktor Teatru Polskiego w Warszawie.
Partnerem głównym słuchowiska jest Województwo Małopolskie.
fot. Wojciech Gruszka (Radio Kraków)
