OFF Radio Kraków, znane z alternatywnej muzyki, postanowiło pójść w nieoczekiwanym kierunku, decydując się na pionierski eksperyment z wykorzystaniem sztucznej inteligencji w roli prowadzących i redaktorów audycji.
Jednak szybko okazało się, że decyzja ta nie przypadła do gustu większości odbiorców. Słuchacze wyrażali swoje niezadowolenie w mediach społecznościowych. Główne zarzuty dotyczyły braku autentyczności, płytkości prezentowanych treści oraz przeprowadzonego wywiadu przez dziennikarza AI z nieżyjącą Wisławą Szymborską.
Jednym z głównych argumentów przeciwników eksperymentu jest fakt, że sztuczna inteligencja, choć może być technologicznie zaawansowana, nie jest w stanie zastąpić ludzkiej empatii, intuicji i kreatywności. Słuchacze radia często wybierają konkretne audycje ze względu na osobowość prowadzących, ich unikalny styl oraz zdolność do nawiązywania emocjonalnej więzi z odbiorcami. Automatyzowane treści, choć mogą być poprawne formalnie, nie są w stanie oddać tego, co najważniejsze w tradycyjnym dziennikarstwie – ludzkiego pierwiastka.
Decyzja OFF Radia Kraków wzbudziła również niepokój wśród dziennikarzy i ekspertów medialnych. Zwolnienie dziennikarzy na rzecz automatyzacji odbierane jest jako sygnał niebezpiecznego trendu, który może prowadzić do dalszego obniżenia jakości mediów. Wiele osób podkreśla, że dziennikarstwo wymaga odpowiedzialności, wiedzy i umiejętności, których sztuczna inteligencja nie jest w stanie w pełni zastąpić.
Niektórzy specjaliści zwracają także uwagę na etyczne konsekwencje tego rodzaju automatyzacji. W mediach (szczególnie publicznych), które powinny stać na straży prawdy i rzetelności, oddanie kontroli nad treściami algorytmom, które mogą nie uwzględniać pełnego obrazu rzeczywistości, niesie ze sobą ryzyko dezinformacji.
Nie da się ukryć, że sztuczna inteligencja odgrywa coraz większą rolę w różnych dziedzinach życia, w tym w mediach. Już teraz algorytmy są wykorzystywane do analizowania danych, personalizowania treści czy rekomendowania artykułów. Jednak OFF Radio Kraków, decydując się na tak radykalny krok, pokazało, jak cienka jest granica między innowacją a utratą wartości, które definiują dziennikarstwo.
Słuchacze, którzy odwrócili się od nowej formuły radia, dają jasny sygnał: mimo postępu technologicznego, nie chcą rezygnować z ludzkiego głosu w mediach. Emocje, osobiste spojrzenie na rzeczywistość i zdolność do interpretacji wydarzeń w kontekście kulturowym i społecznym to elementy, które – według nich – nigdy nie zostaną zastąpione przez algorytmy.
Marcin Pulit, Redaktor Naczelny Radia Kraków wydał oświadczenie dotyczące zwolnienia dziennikarzy na rzecz wprowadzenia sztucznej inteligencji w OFF Radiu Kraków, które prezentujemy poniżej.
Odnosząc się do komentarzy publikowanych po uruchomieniu OFF Radia Kraków w nowej formule (kanał tematyczny nadawany w Internecie oraz w technologii DAB+) informuję, że żaden pracownik OFF Radia Kraków nie został zwolniony. Od rozpoczęcia emisji w 2015 roku OFF Radio Kraków było głównie stacją muzyczną programowaną w sposób zautomatyzowany, uzupełnianą o dwugodzinne pasmo prowadzone na żywo i autorskie programy muzyczne. Programy te, po jednym w tygodniu, prowadzili głównie zewnętrzni współpracownicy i to z nimi (z końcem sierpnia 2024) rozwiązane zostały umowy o współpracę.
Przyczyną nie było wprowadzenie narzędzi sztucznej inteligencji. Po 9 latach istnienia, na początku tego roku, została dokonana analiza słuchalności i zawartości merytorycznej programu. Większość programu anteny OFF Radia Kraków pokrywała się z drugim kanałem tematycznym Radiem Kraków Kultura oraz główną anteną Radia Kraków, a zasięgi słuchalności OFF Radia Kraków były bliskie zeru. To było podstawą do decyzji o dokonaniu zmiany.
Nowe OFF Radio Kraków ma być kierowane do młodszego słuchacza w wieku 18 – 26 lat, pod tym kątem konstruowana jest już playlista. Pomysł, by w okresie przejściowym przeprowadzić eksperyment radiowy z użyciem narzędzi sztucznej inteligencji zrodził się przy okazji. To element naszego udziału w debacie na temat szans i zagrożeń, jakie niesie ze sobą rozwój AI. Założyliśmy, że po 3 miesiącach zostanie przeprowadzona ewaluacja eksperymentu. Eksperyment nie będzie prowadzony na antenach Radia Kraków i Radia Kraków Kultura.